Nhà thờ họ – kiến trúc tâm linh của người Việt. Đây là nơi thể hiện sâu sắc cho truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của con cháu. Dưới đây chúng tôi sẽ tổng hợp 1 số kiến thức về nhà thờ họ. Đồng thời mời bạn chiêm ngưỡng các mẫu nhà thờ họ thường được sử dụng.
Tìm hiểu thêm: Phòng thờ gỗ cổ truyền
Tìm hiểu nhanh về nhà thờ họ
Bước đầu tiên cùng tôi tìm hiểu khái niệm và ý nghĩa của mô hình nhà thờ họ mang lại.
1. Như thế nào là nhà thờ họ
Nhà thờ họ hay còn được gọi là từ đường. Mô hình nhà này thường được bắt gặp tại khu đồng bằng, trung du Bắc Bộ và Trung Bộ. Đây là một ngôi nhà dành riêng cho việc thờ cúng tổ tiên của một dòng họ hay từng chi họ tính theo phụ hệ (dòng của cha). Với 1 chi họ lớn, sau khi đã phân chi thì nhà thờ của dòng trưởng nam sẽ là nơi thờ phụng từ đời ông thủy tổ. Đây cũng là nơi giữ gia phả gốc, sẽ được gọi là nhà thờ đại tôn. Còn các nhánh họ khác đều có nơi thờ cúng riêng. Bắt đầu từ đời ông tổ chi trưởng, gọi là nhà thờ chi họ (hay cửa họ).
2. Ý nghĩa
Nhà thờ họ mang một nét đẹp tâm linh truyền thống với những ý nghĩa sau:
Nơi lưu giữ di vật của tổ tiên
Đây là nơi để lưu giữ gia phả, văn tự cổ, các sắc phong, tượng thờ, bài vị cùng những điển tích về dòng họ. Hay còn được xem là một “bảo tàng lịch sử” thu nhỏ của dòng họ, chứa đựng những thông tin quy giá từ xưa đến nay. Để con cháu cũng như người ngoài có thể hiểu về lịch sử của dòng họ. Các nội thất bên trong sẽ được sắp đặt có thứ tự rõ ràng, thể hiện các thông tin về gia đình, dòng họ.
Nơi thờ cúng tổ tiên
Nhà thờ họ cũng là nơi giúp mọi người nhớ tới các truyền thống tốt đẹp của ông bà, tổ tiên. Hằng năm, vào các ngày lễ giỗ tổ tiên sẽ là dịp hội họp lớn nhất của tộc họ. Nó đồng thời cũng là dịp để nối lại mối quan hệ lỏng lẻo. Nhà từ đường có ý nghĩa tinh thần rất lớn, nơi thể hiện lòng biết ơn của con cháu với các bậc sinh thành. Cũng là nơi các thành viên trong dòng họ gặp gỡ, quây quần bên nhau.
Lưu giữ và phát huy truyền thống tốt đẹp
Nhà thờ họ chính là những dấu ấn mạnh mẽ về nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc người Việt Nam. Như tôi đã nói, đây sẽ là nơi răn dạy con cháu về truyền thống tốt đẹp “uống nước nhớ nguồn” mà ông cha ta để lại từ bao đời nay. Đồng thời nhắc nhở con cháu phải giữ gìn và phát huy những truyền thống tốt đẹp mà tổ tiên để lại.
Những loại gỗ thường được sử dụng làm nhà thờ họ
Nhà thờ thường thường được xây bằng gỗ theo những mô hình kiến trúc nhà gỗ 3 gian, 5 gian. Ngày nay, dù có khá nhiều mẫu nhà từ đường hiện đại kết hợp bê tông hay khảm đá được ra đời nhưng vật liệu chủ đạo để xây dựng vẫn là gỗ.
Gỗ lim
Là một trong những dòng gỗ cao cấp, trong gỗ lim lại được chia thành nhiều loại khác nhau. Trong đó có lim xanh, lim Cam –pu – chia, lim Nam Phi, lim Lào…Mỗi loại lim đều có một đặc tính khác nhau. Nhưng đây chính là chất liệu được sử dụng nhiều để làm nhà gỗ cổ truyền.
Gỗ mít
Như chúng ta đã biết gỗ mít không chỉ còn là loại cây ăn quả. Thân gỗ còn có tác dụng tuyệt vời trong việc làm đồ nội thất đặc biệt là nhà gỗ. Với màu vàng sáng bắt mắt, khả năng đục chạm dễ dàng. Gỗ mít có mùi hương thơm dịu nhẹ, dễ chịu.
Gỗ gõ đỏ
Với đặc tính chịu lực cao, màu sắc đẹp, chống chịu nước tốt. Vậy nên không thể bỏ qua loại gỗ này. Hơn nữa gỗ gõ đỏ xét về tính thẩm mỹ thì nhiều người rất yêu thích. Vân gỗ lạ, kéo dài tạo nên những đường nét thanh thoát. Vì thế, người ta còn dùng gỗ này làm nhà bát giác, lục giác hay các loại nhà gỗ khác.
Gỗ xoan
Là một trong những loại gỗ có giá thành khá mềm. Thế mạnh lớn nhất của gỗ xoan đó là vân gỗ đẹp, màu sắc dịu nhẹ, chất gỗ rất lành. Các công trình thực tế cho thấy tuổi thọ gỗ xoan khá cao.
Xem thêm: tủ quần áo gỗ xoan đào
Những đặc trưng kiến trúc của nhà thờ họ
Nhà từ đường sẽ có quy mô, kiến trúc phụ thuộc vào khả năng tài chính và đóng góp của các suất họ (từng thành viên nam); và theo địa vị xã hội của người trong dòng họ.
1. Cổng nhà từ đường
Cánh cổng này còn có tên gọi khác là cổng tam quan. Với thiết kế mái đổ xuống rồi uốn cong lên giống như lưỡi đao trông rất uy nghiêm. Thêm đó thường sẽ có hình ảnh rồng cưỡi mây ở góc mái của nhà thờ họ mang tới nét đẹp độc đáo cho công trình.
2. Cửa bức bàn
Cửa được sử dụng trong nhà thờ họ thường là cửa bức bàn. Nó có thiết kế 2 cánh mở ra mở vào được. Việc thiết kế cửa mở dạng hai cánh để đảm bảo vấn đề phong thủy là có hậu vận, có trước có sau. Cửa sẽ sử dụng loại gỗ tự nhiên. Trên cửa thường được chạm khắc hoa văn rồng phượng hoặc hoa sen với ý nghĩa sâu sắc.
3. Sân nhà
Theo phong thủy, việc thiết kế sân thể hiện vấn đề tâm linh, thế hệ trước làm gương cho thế hệ sau, đời đời nối tiếp. Diện tích sân trước phải thiết kế sao cho bằng 1/3 diện tích nhà thờ họ, kích thước vuông vắn. Sân lát gạch đỏ, tạo nên không gian cổ kính.
Nội thất sảnh chính nhà thờ họ
Gian giữa thường có kiến trúc kiểu mở rộng ra phía tường hậu để xây bệ thờ. Trên bệ thờ đặt các linh toạ hoặc giá gương. Ngai sẽ là nơi để bài vị tổ tiên. Đây được xem là nơi linh thiêng nhất, nơi mà linh hồn tổ tiên sẽ ngự trị. Thường thì tất cả các vật dụng trong sảnh chính đều được chạm khắc hoa văn tinh tế hoặc được trang trí đẹp mắt.
Một số mẫu nhà thờ họ phổ biến
Dưới đây là một số mẫu nhà gỗ từ đường, mời bạn tham khảo thêm để có nhiều ý tưởng cho dự án sắp tới của mình.
1. Nhà thờ họ 3 gian
Nhà thờ họ 3 gian có cấu tạo gian giữa với diện tích lớn nhất. Đồng thời hai gian hai bên có diện tích nhỏ hơn và bằng nhau. Mẫu này thường phù hợp với dòng họ không quá lớn. Nhà từ đường thường được xây trên khu đất vừa phải trong sân nhà. Bậc ngũ cấp tương ứng với chữ sinh trong “sinh – lão – bệnh – tử” . Thể hiện mong muốn của con cháu trong gia tộc luôn sinh sôi nảy nở, đơm hoa kết trái.
2. Nhà thờ họ 5 gian
Nhà thờ họ với thiết kế nhà gỗ 5 gian được lựa chọn khá nhiều. Mô hình này nổi bật với mái được thiết kế cổ kính. Bậc thang với những con rồng uốn lượn. Phía chính giữa sân thường đặt lư hương lớn kết hợp cùng hai con hạc. Nơi đây với 5 cánh cửa rộng mở luôn chào đón con cháu đến cúng bái tổ tiên.
3. Nhà thờ họ 2 tầng loại 2 mái – 4 mái – 8 mái
Với sự phát triển của xã hội hiện nay thì những mẫu nhà gỗ 2 tầng xuất hiện phổ biến. Và mầu thờ họ 2 tầng ngày cũng được ưa chuộng nhiều hơn. Công trình này không chỉ đáp ứng nhu cầu thờ cúng; mà vào dịp lễ tết, giỗ chạp cũng nơi sinh hoạt rộng rãi cho cả dòng họ.
Sau khi tham khảo những thông tin chúng tôi chia sẻ ở trên, bạn đã hiểu rõ hơn về mô hình nhà từ đường bằng gỗ. Nếu có nhu cầu cần tìm đơn vị thiết kế, thi công nhà gỗ từ đường uy tín, chuyên nghiệp hãy liên hệ ngay với chúng tôi. Với thâm niên hoạt động nhiều năm và kinh nghiệm dày dặn chúng tôi cam kết sẽ mang lại cho bạn công trình nhà gỗ đẹp, chất lượng với sự hài lòng cao nhất. Xin cảm ơn!
